It’s in a name

13 juni 2025 | Essay

Ds. Pieter Versloot

Jan Peter Balkenende riep Nederlanders in 2006 op tot een VOC-mentaliteit. De Vereenigde Oostindische Compagnie (VOC), die je als de eerste multinational ter wereld zou kunnen zien. Daar hoorden volgens hem burgers bij met daadkracht, durf en handelsgeest. Waar Balkenende even geen actieve herinnering aan had, waren de pak ’m beet 45.000 mensen van kleur die werden vervoerd door de VOC. Er werden heel wat ruggen over de ruggen van anderen verdiend. Een zwarte bladzijde uit het reilen en zeilen van de Compagnie.

Mark Rutte noemde Nederland vaak de “BV Nederland”. Hij loodste Nederland door twee grote crises, de financiële en de coronapandemie. Een knappe prestatie. Vooral tijdens de coronapandemie sprak hij regelmatig het volk toe. Bekwaam en ter zake: als een goede directeur. Niet als een Vader des Vaderlands. Velen van ons hebben nauwelijks iets gevoeld van die twee crises. Nederland bleef in deze woelige baren een winstgevende BV.

Maar ook hier zwarte bladzijden: de toeslagenaffaire, waar met name mensen van kleur last van hadden, Groningen en haar gas, het vluchtelingenvraagstuk. Tevens werd steeds duidelijker hoeveel macht multinationals hadden. Rutte IV viel over asielmaatregelen – over de meest kwetsbare mensen van de maatschappij: vreemdelingen.

Geert Wilders noemde Nederland eens een ‘corrupt land’, dat veel te goed was voor vreemdelingen. Ook zijn kabinet viel over asielmaatregelen.

Het lijkt wel alsof Iemand van buiten opkwam voor de vreemdelingen. Wie zal het zeggen…? Wat in elk geval voor mij duidelijk is geworden, is dat het uitmaakt hoe je iets of iemand benoemt. Als je een samenleving een BV noemt, ga je daarnaar staan en handelen. Noem de samenleving een gezin of koninkrijk en je krijgt iets heel anders.

Misschien moet onze Willem-Alexander maar weer een echte koning worden. Met een koning die twee keer Paulus citeert in zijn kersttoespraak, durf ik het wel aan.

Ds. Pieter Versloot
Zomercarnaval in Rotterdam, 2016. In Rotterdam heeft bijna de helft van de inwoners een migratieachtergrond. Foto: Peter van der Sluijs, CC BY-SA 4.0