Als we de verdeling van inkomen nou eens vergelijken met een stad, met arme wijken en villawijken, met gewone rijtjeshuizen, flats en twee-onder-een-kap woningen, dan kunnen we constateren dat die stad voor de helft verzakt is, flink verzakt. Het gaat daarbij vooral om de armere wijken, de flats en rijtjeshuizen in de sociale woningbouw.
Ga maar na: er zijn veel hardwerkende mensen met een inkomen onder modaal die hun energielasten niet meer kunnen opbrengen en niet meer hun auto kunnen inzetten om naar (of mee aan) het werk te gaan. AOW’ers en mensen in de bijstand laten we nog even buiten beschouwing. En dit is nog maar het begin: door de inflatie dreigt brood bijvoorbeeld twee keer zo duur te worden. Een boterham met tevredenheid? Laat die boterham maar weg!
Gelukkig heeft onze overheid diepe zakken. En die diepe zakken worden flink gevuld met zand: een verzakte stad, daar moet zand onder! Wijs gedacht, op het eerste gezicht, maar in haar wijsheid besluit men om dat zand evenredig over de hele stad te verdelen. De arme wijken worden een piepklein beetje opgehoogd, zeker, maar de villa’s die stevig gegrondvest staan, ook. Zo werkt het als de accijnzen en belastingen op energie en benzine voor iedereen verlaagd worden – ook zij die dat helemaal niet nodig hebben, profiteren ervan. En wandel je nu door de stad, dan zie je nog steeds de flats en huizen die door hun hoeven gegaan zijn – slecht geïsoleerd, enkel glas met beslagen ramen omdat het er niet warm te krijgen is.
Natuurlijk: ik zie het wat eenzijdig – gun mij, arme columnist, dat. Er zijn steunmaatregelen die de laagste inkomens ten goede komen. Maar eerlijk gezegd houd ik daar mijn hart voor vast… weer een bureaucratische maatregel, die onze overheid in het licht van wat er gebeurd is in de toeslagenaffaire, amper aankan. Hoe zal dat een ploeterende postbode vergaan met een schamel inkomen? Moet die ’s avonds dan nog zijn hand gaan ophouden bij vadertje staat?
Wij spreken van energiearmoede. Een bar en lelijk woord. Moeten wij spreken van voedselarmoede bij mensen die al jaren naar de voedselbank gaan? En als het brood in Afrika voor een groot deel van de bevolking niet meer te betalen zal zijn, heet het dan opeens broodarmoede? Heerst daar nu al vaccinarmoede? Laten we het beestje maar gewoon bij zijn naam noemen, er is niets moois aan: het is gewoon armoe troef, een ongelijke verdeling van voor het leven noodzakelijke goederen.
Wij zijn gewend in Nederland om de al te grote verschillen met zakjes zand te camoufleren; lelijke armoede zien we liever niet. Een centje hier erbij, liever niet een euro daar eraf: lapmiddelen zijn het. Om ons even tot die energiearmoede te beperken: we zien dat vooral mensen die het al betalen kunnen, hun weg wel weten te vinden in subsidieland – hun huizen voorzien van isolatie, warmtepomp en zonnepanelen. En het schrijnt des te meer, dat die belastingverlaging op energie en benzine ons bijna zou doen geloven dat we gewoon kunnen doorgaan met ons gebruik. Het druist tegen alle lange termijn-klimaatdoelen in – en onbedoeld spekken we dan ook nog Poetins oorlogskas…
