Er vindt een grote kaalslag plaats in de agrarische sector en de visserij. Midden- en kleinbedrijven staan op omvallen. Door de torenhoge inflatie neemt de armoede toe. En dat in een tijd van economische groei en lage werkloosheid. De koning opende er de troonrede mee.
Omgekeerde vlaggen, protestborden, blokkades door boeren: het is een wanhoopsoffensief. Hun bedrijven, met liefde en keihard werken opgebouwd, worden om zeep geholpen. Kinderen die graag de boerderij van hun ouders willen voortzetten, zien hun toekomst in duigen vallen. Armoede in boerengezinnen, voor zover al niet aanwezig, ligt op de loer. De stikstofuitstoot wordt als reden aangevoerd. Maar is dat wel zo? Die uitstoot is de laatste dertig jaar met maar liefst vijftig procent verminderd. Bovendien kan de vraag gesteld worden of de normen niet veel te streng zijn en of niet alles op het bordje van de boeren wordt gelegd.
Kortgeleden kwam de aap uit de mouw en gaven de ministers Kaag en Van de Wal toe dat niet de uitstoot de hoofdoorzaak is, maar dat de grond van de boeren nodig is om huizen te bouwen. De ministers vinden de agrarische grond ‘lekker voordelige bouwgrond’.
Ook de visserij is de dupe van allerlei onduidelijke regels. Een groot deel van de vissersvloot ligt aan de kant. Een aantal kotters verdwijnen al naar de sloop. Doordat er geen compensatie wordt gegeven voor de hoge dieselprijzen, is het bijna niet meer lonend om nog uit te varen. Daar komt bij dat door het toenemende aantal windmolenparken op zee het steeds moeilijker wordt om te vissen. Uiteraard treft dit de hele visserijsector. Wie een aantal jaren geleden had geopperd dat armoede zou toeslaan in deze sector zou keihard zijn uitgelachen.
De verhalen van middenstanders die moeten stoppen ontroeren. Sommigen hebben kortgeleden een bedrijf overgenomen, maar moeten nu al sluiten. Duizenden euro’s per maand meer voor gas en stroom betalen is niet op te brengen en onmogelijk door te berekenen aan klanten. Op financiële steun van de overheid hoeven ze niet te rekenen. Bovendien moeten velen van hen de ontvangen coronasteun nog terugbetalen. Het spook van de armoede klopt ook aan hun deur.
De torenhoge inflatie zorgt eveneens voor armoede bij honderdduizenden huishoudens. Ook de middeninkomens zijn steeds meer aangewezen op de voedselbank. Energiekosten zijn niet meer op te brengen, zodat een koude winter dreigt. De regering kondigt financiële ondersteunende maatregelen aan, maar in deze is het: eerst zien en dan geloven. In de debatten in de Tweede Kamer klinkt van links tot rechts dat het Kabinet veel te laat in actie komt. Niet voor niets is het vertrouwen in de politiek tot een dieptepunt gedaald.
Meer dan ooit is nu de taak weggelegd voor kerken om mensen in (dreigende) armoede in ieder geval de winter door te helpen, zodat niemand in de kou hoeft te zitten en op waxinelichtjes moet gaan koken.
