Voor me staat een afbeelding van Jona. Hij zit tegen de stam van een boom, de zon schijnt fel en de takken bieden maar net bescherming. Op de grond kruipt een worm, op weg naar de boom. De kleuren van de afbeelding zijn levendig, vrolijk misschien zelfs, maar zo niet Jona. Gekromd zoekt hij bescherming, met een gepijnigde uitdrukking op zijn gezicht.

Ik neem de afbeelding in mij op, bestudeer de gezichtsuitdrukking op zijn gezicht en spiegel zijn houding. Met dat ik dezelfde houding aanneem, voel ik iets van Jona’s worsteling, van de spanning in zijn lijf en de uitputting. Het wil niet meer. Vanuit de ruimte klinkt een stem die me uitnodigt te onderzoeken hoe ik hier ben beland. Wat ging hieraan vooraf? Vervolgens klinkt de vraag ‘hoe gaat het verder vanaf hier?’ Blijf je waar je bent of kom je in beweging? Ik laat de vraag op me inwerken, maar eigenlijk vertelt mijn lijf het antwoord al. Deze houding is niet houdbaar. Ik wil af van de boosheid en worsteling die erin opgesloten zit. En dus open ik mijn armen, ik zet ze achter me op de grond en richt mijn hoofd omhoog. Met dat mijn houding verandert, verandert het perspectief. Er ontstaat ruimte; ruimte voor hoop, voor God en voor een nieuwe weg.

Bovenstaande ervaring is slechts een voorbeeld van vele ervaringen die door middel van Bibliodrama worden opgedaan, in dit geval bij het verhaal van Jona 4. Sinds een jaar volg ik de opleiding tot professioneel begeleider Bibliodrama. Een jaar waarin ik niet alleen veel Bibliodrama heb begeleid, maar ook veel zelf heb gespeeld. Als deze ervaringen mij ergens van bewust hebben gemaakt, dan is het wel van de waarde van het lichaam en onze zintuigen voor het verstaan van de Bijbel en van God.

Sacramenten
Dat ons lichaam en onze zintuigen ons veel te vertellen hebben, voelt ergens vanzelfsprekend. Toch lijken we dat in de Nederlandse protestants-christelijke traditie soms te zijn vergeten. Over het algemeen speelt het lichaam nog steeds maar een kleine rol als communicatiemiddel in de kerk. Tijdens de vieringen op zondag doen we vooral een beroep op ons gehoor en ook een bijbelstudie, in kleinere kring, is niet zelden een nogal hoofdelijk gebeuren.

Toch kunnen we er, denk ik, maar moeilijk omheen dat juist het tastbare van bijvoorbeeld de sacramenten – het delen in brood en wijn of het water van de doop – vaak een diepere laag aanboort en onmisbare voeding is voor ons geloofsleven. Precies datzelfde kan een meer lijfelijke omgang met de verhalen uit de Bijbel ook bewerkstelligen. Het is een manier om de verhalen echt onder je huid te laten komen.

In het vlees
Dat ons lichaam en onze zintuigen zo’n onmisbare plek innemen, zou ons niet hoeven te verbazen. Het wordt al duidelijk op de eerste pagina’s van de Bijbel, waar we lezen hoe de mens wordt geschapen als een bezielde lichamelijkheid; als belichaamde ziel. En het wordt opnieuw duidelijk, met volle kracht, in de menswording van God. God is te vinden waar wij zijn: ‘in het vlees’.

Als God zich aan ons toont in het vlees en in het alledaagse, dan mogen wij God zoeken met ons lichaam en onze zintuigen. Je zou kunnen zeggen dat het lichaam een ontmoetingsplaats is voor God. We mogen Hem ontdekken in ons lijf en in het leven van alledag. Ons lichaam is dus geen obstakel voor geloof of spiritualiteit, maar juist een manier om er uiting aan te geven en in te groeien. Ons lichaam spreekt, luistert, voelt en denkt, en helpt ons daarmee in het verstaan van bijbelverhalen en van God.

Iets van jezelf
In Bibliodrama wordt het lichaam ten volle ingezet. Zoekend naar een positie, lichaamshouding of gezichtsuitdrukking bij een rol, ontstaan er gevoelens in en bij de rol. Het verhaal gaat leven, omdat het letterlijk ‘belichaamd’ wordt. De verhalen gaan daardoor niet alleen meer spreken, maar beginnen ook te raken aan het eigen leven. In de inleving in een rol komt namelijk niet alleen de tekst, maar ook altijd iets van jezelf mee. Dat is niet anders dan wanneer we gewoon de Bijbel lezen, maar vaak wel voelbaarder en concreter. Zo ontdek je in het spelen niet alleen meer over de Bijbel en God, maar ook over jezelf en daarom ook over de relatie tussen die twee. En dan geldt ook nog eens dat wat je aan je lijft ervaart, vaak beter beklijft.

Meedoen
Benieuwd geworden en open om ook te ontdekken wat je lichaam je vertelt, om te ervaren hoe oude bijbelverhalen tot leven komen en raken aan het leven van alle dag? Van harte welkom om een keer aan te sluiten bij een avond Bibliodrama! Dit najaar staan er nog twee op de planning (dinsdag 31 oktober en 14 november), vanaf 19:45 uur in het Nieuwe Kerk Centrum.