Zondag 26 maart werd er in de Immanuelkerk afscheid genomen van Anita Akkerman. Zij is beroepen in de Laarkerk in Zuidlaren en verlaat dus Groningen-Zuid. Een afscheidsdienst met een meer dan goed gevulde kerk, natuurlijk veel oud, maar ook verrassend veel jong en heel jong. Het was een mooie dienst, een emotionele dienst, met koor, solisten, kerkgezang en sprekers. Eigenlijk was het één groot feest!

Tien dagen eerder had ik Anita al mogen interviewen. Ik wilde weten hoe ze ooit begonnen is en wat haar drijft. We begonnen ons gesprek over veranderingen in de kerk in en rond Groningen. Over de transitie binnen de Protestantse Gemeente Groningen in de lijn van het beleidskader. “Ik vind het mooi dat er zo geïnvesteerd is in het opbouwen van onderling vertrouwen en besef van samen optrekken. Ik denk aan de Inspiratiedag naar Schier, dat werkt door. Vanuit Zuidlaren ga ik natuurlijk de ontwikkelingen hoopvol volgen en aangezien inspiratie niet stopt bij de provinciegrenzen, zie ik wel voor me voor me dat er iets moois kan ontstaan.”

Overstromen
Het preken, het vertellen van een mooi verhaal, is voor haar putten uit een rijk reservoir. “Eigenlijk een mooi beeld, dat putten uit een reservoir. Doet me denken aan een preek uit de twaalfde eeuw van Abt Bernardus van Clairvaux over het Hooglied. Daar heeft hij het over het verschil tussen een afwateringskanaal en een waterbassin. Bij het afwateringskanaal gaat het water aan de ene kant erin en aan de andere kant er weer uit. Maar een bassin moet je eerst vullen en ten slotte stroomt het over. Laat je zo vullen door het leven, door liefde en het geloof, dan stroom je over en dat ga je delen.”

Laven en delen
In de afgelopen jaren heeft zij veel groepen geleid, onder andere een groep met mensen met een burn-out, om hen te bemoedigen en om te putten uit de rijke bijbelse verhalen én verhalen als deze uit de oude preek. Het gaat vaak over balans en leven in aandacht en een stuk bijbelse spiritualiteit. Een beeld dat vaak beschreven is, is dat van de bron en het water dat opwelt. Die verhalen hebben zoveel aspecten en lagen. “Brood is in de Bijbel ook zo’n woord met zoveel lagen. Een mooi en rijk thema. Gelijktijdig leven we in een wereld met heel veel tekorten en daartegenover krijg je die bijbelse beelden van overvloed. Laven en delen, dat is wel zo’n beetje waar het voor mij om gaat. Dat vind ik ook het mooie van het ambt, dat daar iets uitkomt dat vruchtbaar is.”

Anita groeide op in Almere: alles was er nieuw, er was geen geschiedenis en er werd veel samengewerkt in die tijd. Het was vanaf het begin allemaal oecumene, samen optrekken, één kerk met elkaar. Hervormd en gereformeerd, dat zei haar niets, evenmin als de Samen-op-Wegkerk. Na het atheneum en een vooropleiding in Utrecht studeerde zij theologie aan de RUG in Groningen en heeft als bijvak spiritualiteit gedaan aan het Titus Brandsma Instituut in Nijmegen.

“Ik geloof in eenvoud, dat is voor mij de essentie”

Wolk van gebeden
Ooit begon zij als dominee in de Abdijkerk van Aduard. Een bijzondere plek, waar ze zich omgeven voelde door een wolk van gebeden. Wanneer zij daar is, ziet ze het bord met predikanten waarvan de eerste begonnen is in 1595. Zij staat daar ook ergens, bijna onderaan. “Dus ik sta dan in die lange lijn. Daar werd ik echt ingewijd in het ambt en ik heb er met veel vreugde gewerkt. Die plekken helpen mee om bij die laag diep in je te komen. De Immanuelkerk heeft die ‘sacred space’ niet vanuit zichzelf, maar toch heb ik de ziel van de kerk er wel ervaren door de geraaktheid van alles wat er hier gebeurt. Door het verlangen om hier samen te vieren.”

Voordat Anita naar Groningen-Zuid kwam, werkte zij elf jaar als geestelijk verzorger voor GGZ-Drenthe. Als geestelijk verzorger ben je er voor iedereen, het speelde geen rol of iemand kerkelijk was of niet. Je had er het directe patiënten-, cliënten- en bewonerscontact, maar het was ook multidisciplinair, met artsen en psychologen – heel breed dus. Ze voelde zich op een gegeven moment toch weer geroepen als predikant voor een gemeente te staan en toen kwam net de vacature voor de Immanuelkerk.

Een speelse vorm
Een jaar of acht geleden startte men bij de wijkgemeente Zuid met de ‘Kliederkerk’, een speelse vorm van samen vieren en samen zijn. Dit heeft een nieuwe gemeenschap opgeleverd van jonge ouders met kinderen, en ook opa’s en oma’s. “Het geeft een nieuw stuk vitaliteit aan de gemeenschap. Deze vorm sluit in deze tijd mooi aan op waar ouders en hun kinderen nu mee bezig zijn. Het is een speelse vorm. Ik had graag dat mijn eigen kinderen zo met de kerk in aanraking gekomen waren. Je vindt er de lichtheid van het geloof en ook het met elkaar optrekken.”

“Ik had graag dat mijn eigen kinderen zo met de kerk in aanraking gekomen waren”

Samen op lopen
“Ik geloof in eenvoud, dat is voor mij de essentie. Een van die eenvoudige vormen zijn de wandelingen die ik hier heb georganiseerd. Meer dan acht jaar hebben we, weer of geen weer, iedere maand een ‘mijmerwandeling’ door de wijk gelopen. We beginnen altijd hier bij de Immanuelkerk. De eerste tien minuten lopen we in stilte, dan komen er gedichten en we ontdekken steeds weer iets nieuws onderweg. Het gaat om het met elkaar op lopen, ook in het leven. En je hebt er eigenlijk niets voor nodig, behalve wanneer het donker is, dan lopen we met een lantaarn. Ik zie het als een getuigenis van licht en verbondenheid!”

Waardevol Zuid
Toen de Immanuelkerk vijftig jaar bestond, in 2015, werd Anita gevraagd om daar iets voor op te zetten, samen met gemeenteleden en buurtbewoners. “Tenslotte staat deze kerk echt midden in de wijk. Toen zijn we bij het project ‘De Ziel van Zuid’ gekomen.” Mensen uit de wijk werden gevraagd wat voor hen nu de Ziel van Zuid was. Daar kwamen heel mooie gesprekken uit. Uit al die gesprekken is de kern gehaald, daar waar het echt om draaide. Fotografen hebben daar mooie foto’s bij gemaakt met als resultaat een foto-expositie ‘De Ziel van Zuid’. Dat werd vier geleden nog eens herhaald in samenwerking met de WIJ-centra hier in Groningen-Zuid. De vraag was nu: waar word je blij (bliede) van hier? Die expositie hangt er nog. Nu wordt er weer zoiets op touw gezet en gaat het om ‘Waardevol Zuid’. Het worden dit keer niet alleen maar foto’s. Men trekt met behangrollen de wijk in en daar kan iedereen op schrijven wat voor hem of haar waardevol is in de wijk. Dat moet dan omgezet worden. Projecten als ‘De Ziel van Zuid’ en ‘Waardevol Zuid’ sluiten voor Anita duidelijk aan bij het er voor iedereen zijn. Zo is er echt sprake van kerk in de buurt.