Om ons heen horen we helaas veel verhalen over kerken en hun gebouwen die niet meer (uit) kunnen. Het boek Een kerk die kan vertelt het verhaal over een kerk die in die zin wel kan.

Rene de Reuver, scriba van de Protestantse Kerk Nederland, schreef het voorwoord. Hij noemt het uiterst boeiend wat de auteurs schrijven over de kerk als flexibele gemeenschappen, met aandacht voor het individu en over inclusiviteit als kwaliteitskenmerk van de kerk. En Derk Jan Poel, namens het Diaconaal Steunpunt & Kerk in de buurt, schrijft: “Kerk in de buurt inspireert en helpt kerken geloof, hoop en liefde te delen. De bloei van je buurt zoeken? Het kan. Dit boek wijst daarvoor een weg. Het is geschreven vanuit de praktijk. Met een hart gericht op God, zijn kerk en de wereld. Van harte aanbevolen, ook voor diakenen.”

In het boek wordt beschreven hoe het initiatief ‘Assen Zoekt’ is ontstaan. Deze naam is voortgekomen uit gesprekken met mensen die niet of niet meer naar de kerk gingen. Aan hen werden vragen gesteld als: ‘Hoe kijk je aan tegen Assen? Hoe kijk je aan tegen God? Wat is je ervaring met de kerk? Stel dat we iets van een christelijke gemeenschap zouden beginnen, wat zou dan jouw advies zijn?’ Het doel was om goed te luisteren. Aan het eind van een gesprek was de reactie vaak: “Wat een mooi gesprek was dit, ik ken nog wel een paar mensen met wie je zou kunnen praten.” Zo werden er in totaal twintig gesprekken gevoerd.

In deze zoektocht konden drie verlangens onderscheiden worden:

1. Een verlangen naar spiritualiteit. Er waren weinig mensen die druk met spirituele zaken bezig waren, maar veel die zeiden: “Ik geloof wel dat er iets is, maar weet niet precies wat.”

2. Een verlangen naar goede relaties met andere mens(en). De betreffende wijk had toentertijd het hoogste echtscheidingspercentage van Nederland. Veel mensen zochten naar vormen hoe ze hun relaties met anderen goed konden houden, niet alleen voor zichzelf, maar ook voor hun kinderen.

3. Een verlangen om van betekenis te zijn voor een ander. Veel mensen zeiden: “We willen wel iets doen voor de ander, maar we weten niet hoe.” Dit is iets wat een van de initiatiefnemers Rudolf Setz ook gemerkt had als oprichter van vrijwilligersorganisatie Stichting Present.

Deze verlangens sloten aan bij de praktijk van gemeente-opbouw en de drieslag: boven, binnen en buiten. Deze drie dimensies zijn voor de initiatiefnemers de belangrijkste richtlijnen als het gaat om de betekenis van missionair kerk-zijn. De kern is de liefde, teruggaand op het bijbelse dubbele liefdesgebod. De gemeenschap is daarmee in balans als er aandacht is voor de liefde naar God (boven), de liefde voor elkaar (binnen) en de liefde voor de ander (buiten).

Binnen Assen Zoekt spelen huis- en missiegroepen een belangrijke rol. Binnen die groepen krijgen de liefde tot God, voor elkaar en voor de wereld op hele diverse manieren vorm. Het samen eten speelt daarbij ook een belangrijke rol en het beeld van de herberg. Op de eerste van de maand is de ‘missiegroepenzondag’. Dan is er geen centrale kerkdienst. Dat betekent niet dat de zondagse eredienst niet meer belangrijk is. Het gaat juist om de verbinding tussen huis en tempel (kerk).

Rudolf Setz & Marten van der Meulen, Een kerk die kan: Zoek de bloei van je buurt

Maastricht: 3Dm Nederland, 2019
ISBN: 978 90 903 2107 3 | € 18,95 / € 9,95 (e-book)