In een goed leesbaar essay beschrijft Beatrice de Graaf hoe in de loop der tijd de crisisbeheersing in Nederland zich heeft ontwikkeld. De crisisbeheersing in Nederland is nooit een aangelegenheid geweest van de centrale overheid. Crisisbeheersing was een verantwoordelijkheid van de plaatselijke of regionale overheid. Dat verklaart volgens haar waarom de landelijke overheid het moeilijk vindt om een crisis goed te managen. Men heeft er vrijwel geen ervaring mee en men is niet in staat om de burger medeverantwoordelijk te maken. Beslissingen over oplossingen worden over de hoofden van de burger genomen.
Nu hebben wij in Nederland momenteel nogal wat crisissen. Vluchtelingencrisis, coronacrisis, stikstofcrisis, klimaatcrisis, gascrisis, energiecrisis en wat mij betreft hebben we ook nog een politieke crisis. Maar misschien vinden de grootste en meest ingrijpende crisissen plaats achter de voordeur. Dan heb ik het over de Groninger gascrisis, de landelijke toeslagencrisis en de energiecrisis. Dat zijn crisissen waarbij de burger het slachtoffer is geworden van falend overheidsbeleid, maar ook direct geraakt wordt in zijn of haar eigen levenssfeer. Dat heeft als gevolg dat we momenteel ook in een grote politieke crisis zitten of er in ieder geval op afstevenen. Deze crisis behelst namelijk het geval dat het vertrouwen in de overheid en in de politiek nog nooit zo laag is geweest als dat het momenteel is. Dat brengt het risico met zich mee dat bij de eerstvolgende verkiezingen het volk weer achter de volgende ‘rattenvanger van Hamelen’ aanloopt, die gouden bergen belooft en snelle oplossingen. Die dan vervolgens nooit gerealiseerd worden, waarna het volk, opnieuw teleurgesteld, de steven wendt naar de volgende politieke charlatan.
Ik bemerk bij mezelf steeds vaker energiearmoede. Niet dat ik mijn huis niet meer warm kan krijgen of de energierekening niet kan betalen, maar dat ik in toenemende mate last heb van een tekort aan energie om mij bezig te houden met al deze crisissen. Ik realiseer me dat dit een luxeprobleem is. Want er zijn talloze mensen in ons land die ondertussen hun huizen inderdaad niet meer warm gestookt krijgen en die ook dagelijks moeten vechten tegen falend overheidsbeleid. Dat zijn de mensen waarvoor het begrip energiearmoede een dubbele betekenis heeft gekregen. Deze mensen zijn dagelijks bezig met crisisbeheersing op microniveau. Daar word je, soms letterlijk, doodmoe van!
