Loesje is een beweging die al heel wat jaren kritische en positieve posters maakt, die ze online en op straat verspreidt in de hoop de wereld een zetje in de goede richting te geven. Als student was ik ook eens betrokken bij een schrijfavond. We gaven onze teksten aan elkaar door en polijsten net zo lang tot er een tekst tevoorschijn kwam die raakt, spiegelt, de vinger op de zere plek legt of een lach tevoorschijn tovert.

Een van mijn favoriete teksten van Loesje gaat al heel wat jaren met me mee: Leven is meervoud van lef (van het Hebreeuwse woord lev!). En nu met de schrijnende beelden nog op het netvlies van de vluchtelingen in Ter Apel denk ik: wat een lef moet je hebben om je land en alles wat je vertrouwd is te verlaten en niet te weten waar en of en hoe je ontvangen wordt. Loesje borduurt hierop voort met een andere tekst: Gelukszoekers – maar wie verstopt al dat geluk dan ook?.

Een rake tekst ook nu, want in het koor van de reacties op de beschamende situatie in Ter Apel klinkt ook de term gelukszoekers. En gelukszoeker heeft in dit verband geen positieve klank. Wonderlijk is dat, want het verlangen naar (een beetje) geluk is iets dat alle mensen toch met elkaar delen? En de een heeft daar toch niet meer recht op dan een ander? En vind maar eens geluk. De forse toename van antidepressiva onder jongeren laat zien dat dit niet meevalt. Zo bekeken zijn er heel wat gelukzoekers ook hier in Nederland met forse problemen op tal van gebieden…

In haar essay ‘Een beetje begrip voor de “gelukzoeker”’ (Trouw, 10 september 2022) schrijft columnist en twitteraarster Emine Uğur over een jongetje in een arme wijk in Turkije dat voor haar oude moeder brood haalt zonder daar een cent voor te willen. Maar als dezelfde jongen zijn armoede ontvlucht, dan noemen we hem een gelukzoeker. En zonder een politiek betoog te houden of een pleidooi om alle grenzen wagenwijd open te gooien, schrijft Uğur dat ze het woord gelukszoeker of vluchteling niet kan horen zonder het beeld van dat jongetje op haar netvlies: “geen luie, op geld bewuste wolf, maar iemand die de benen uit zijn lijf rent om jou van brood te voorzien”.

Dat kloppende hart voor het verhaal achter ieder mens raakt me. En ik zie dat Syrische meisje voor me, waar ik tijdens haar verblijf in de Immanuelkerk een spelletje mee speelde, zo’n loco-spelletje waardoor je woordjes kunt leren. En ik zag de gretigheid waarmee ze speelde en wilde leren.

Die verhalen en dat contact helpen om mensen niet op een grote hoop te gooien vanuit ontpersoonlijking, die verhardt. De kerken lieten afgelopen periode zien dat daar het diaconale hart klopt: het zien van mensen in nood en helpen waar geen helper is.

In navolging van de Diaken bij uitstek, Christus, die tegen iedereen die het maar wil horen zegt: gelukkig wie hongeren en dorsten naar de gerechtigheid, want zij zullen verzadigd worden en gelukkig de barmhartigen, want zij zullen barmhartigheid ondervinden.

Wat een geluk om in dit spoor samen thuis te kunnen geven!