Is de mens onbekwaam tot enig goed en geneigd tot alle kwaad, in de woorden van Calvijn of deugen de meeste mensen, zoals Rutger Bregman zegt? Als ik de commentaren op de onthullingen over misbruik bij het tv-programma The Voice of Holland zo hoor, deugt er niets aan de Nederlandse man of de man in het algemeen. Misbruik van vrouwen komt in alle sectoren voor en wordt gepleegd door alle soorten mannen. Er waren al misbruikzaken in de kerk, in Hollywood en op toneelscholen en nu is de Nederlandse televisiewereld ook aan de beurt. We kenden al de uitdrukking ‘de Gooise matras’ maar nu zijn er concrete beschuldigingen van deelnemers aan een talentenshow die onzedelijk betast zijn. Het ging hier over het programma The Voice maar het lijkt erop dat de verhalen over dit programma het topje van de ijsberg zijn. Misbruik is breed verspreid in onze maatschappij.
Ik ben geschokt door deze verhalen en vind het ontoelaatbaar dat dit gebeurt maar ik heb moeite met de conclusies die hieraan verbonden worden. ‘Mannen zijn slecht en moeten (her)opgevoed worden.’ ‘Je kunt als vrouw maar beter op je hoede zijn, een cursus zelfverdediging nemen en pepperspray op zak hebben. In elke hoek dreigt het gevaar van een mannelijk roofdier dat zijn klauwen niet thuis kan houden.’
De oplossing wordt gezocht in betere voorlichting aan jongens en mannen. Ik geloof daar niet in. Ik denk dat de meeste mannen heel goed weten wat wel en niet mag. Het wil er bij mij niet in dat Marco Borsato of Ali B thuis hebben geleerd dat je maar moet pakken wat je pakken kan. Ze zongen zoetgevooisde liedjes over hun mooie vrouw of rapten over hun pasgeboren kind en waren ambassadeur van een goed doel. Toch gingen ze de fout in.
In misbruikzaken worden de daders algauw beesten genoemd om hen te onderscheiden van ons, die dat soort dingen niet doen maar aan de goede kant staan. Volgens mij ga je daarmee voorbij aan een pijnlijk gegeven: dat goede mensen in staat zijn tot slechte daden. Ik denk niet dat mensen per se geneigd zijn tot alle kwaad maar dat omstandigheden mensen tot dader kunnen maken. Wat doe ik als ik een machtige positie heb en denk dat ik me alles kan veroorloven?
Het is nog te vroeg om de verdachten te vergeven. Eerst moet de rechter vaststellen wat er is gebeurd en moeten de daders schuld bekennen. In de publieke opinie zijn de verdachten al veroordeeld. Hun muziek wordt niet meer gedraaid op de radio, hun namen zijn verwijderd bij de ‘Wall of Fame’ en de programma's waarvoor ze werkten willen niets meer met hen te maken hebben. Hun carrière is voorbij. De verdachten worden al te gretig opzijgezet. Wij zijn niet als zij!
En wij? Zijn we geneigd tot alle kwaad of zijn we deugmensen? Ik durf niet te zeggen dat ik niet tot slechte daden in staat ben maar ik hoop dat er, als ik in de verleiding kom, deugmensen om mij heen staan die mij daarvan afhouden. Laten we er met elkaar naar streven deugmensen te zijn!
