Afgelopen 16 april – de Bevrijdingsdag van de stad Groningen – vierde ik mijn verjaardag. Van mijn dochters kreeg ik een paar oorbellen. Prachtige oorbellen van zilver en goud, gemaakt door een moeder en dochter die al dertig jaar lang samen sieraden maken. Ambachtswerk.
Deze oorbellen hebben iets opvallends: ze zijn opzettelijk asymmetrisch. De linker oorbel is niet gelijk aan de rechter oorbel. Daarmee symboliseren ze de ongelijkwaardige positie van veel meisjes en jonge vrouwen wereldwijd. Van ieder paar dat moeder en dochter van deze oorbellen verkopen, doneren ze 25 euro aan Plan International: een organisatie die zich via (onderwijs)projecten inzet voor een wereld waarin meisjes niet worden achtergesteld en gediscrimineerd, maar waarin meisjes mogen opgroeien tot krachtige vrouwen.
En dat is hard nodig: wereldwijd worden miljoenen meisjes achtergesteld. Alleen omdat ze meisje zijn. Ze mogen niet naar school. Ze dreigen het slachtoffer te worden van kindhuwelijken (13 miljoen meisjes), genitaal verminkt te worden door besnijdenis (2 miljoen meisjes) of ze krijgen te maken met seksuele uitbuiting en tienerzwangerschappen. Nog maar kortgeleden zagen we beelden op televisie van huilende tienermeisjes in Afghanistan. Ze dachten dat ze eindelijk weer naar school mochten, maar toen ze op de lang verwachte dag hun opwachting maakten, bleven de middelbare scholen alsnog dicht. Hun hoop en dromen spatten daarmee uiteen. En aan die lange stoet van slachtoffers sluiten inmiddels de meisjes en jonge vrouwen uit Oekraïne aan; oorlog brengt ook altijd de schrijnende pijn van uitbuiting en verkrachting met zich mee.
Het doet je beseffen hoe bevoorrecht we zijn te mogen leven in een vrij land waar jongens én meisjes recht hebben op onderwijs. Te mogen leven in een bevrijd land, al 77 jaar lang. Maar de beelden benadrukken ook hoe kostbaar deze verworvenheden zijn en hoe kwetsbaar deze vrede is. Wij leven als Stadjers in vrijheid, maar sinds het einde van de Tweede Wereldoorlog is er wereldwijd nog geen dag geweest zonder oorlog. Het is goed om daarbij stil te staan. Op 4 mei lopen we daarom de Stille Tocht van het Joods Monument aan de Hereweg naar Sint-Joris en de draak op het Martinikerkhof. Dat is ondanks alles een hoopvol beeld omdat Sint-Joris de draak heeft verslagen met het zwaard. In dat zwaard staan drie woorden geschreven: JUSTITIA, LIBERTA, PAX, dat is gerechtigheid, vrijheid en vrede. Laten we daarvoor bidden.
