Sinds de schandalen bij The Voice worden regelmatig mensen publiekelijk aan de schandpaal genageld vanwege (vermoedelijk) grensoverschrijdend seksueel gedrag. Steeds meer slachtoffers durven naar buiten te komen met wat zij hebben meegemaakt. En dat kan verschrikkelijk zijn. Het moet je maar overkomen. En wat de vermoedelijke dader betreft: wanneer later blijkt dat deze niets te verwijten valt, is zijn of haar naam voorgoed besmeurd. Want ja, zoiets komt toch niet zomaar uit de lucht vallen?
Velen roepen schande van de verhalen, blijkbaar niet beseffend dat wie zonder zonde is de eerste steen mag werpen. Maar waar ligt de grens die overschreden wordt? Nou, daar wordt nogal willekeurig mee omgegaan. De ene keer wordt die nauwer getrokken dan de andere keer.
Johan Derksen vertelde in VI Vandaag dat hij vijftig jaar geleden in een dronken bui een bewusteloze vrouw penetreerde met een kaars; wat hij overigens de volgende dag weer afzwakte. Hij biechtte het op als jeugdzonde. De moraalridders vielen massaal over hem heen. Programmasponsor Stella fietste hard weg uit ‘de poel des verderfs’. Het programma verdween van de buis, maar keerde na ruim twee weken weer terug. Derksen jammerde dat hij slachtoffer van de ‘woke-cultuur’ was geworden. Arme Johan. Als je met de regelmaat van de klok mensen voor rotte vis uitmaakt, is het ook heel sneu als je zelf eens een keer wordt aangepakt.
De massale verontwaardiging blijkt echter heel selectief. Als er bijvoorbeeld op de televisie en op billboards reclame wordt gemaakt voor ‘Second Love’ – in de volksmond de datingsite voor vreemdgangers genoemd – houden de moraalridders zich stil. Is dit dan geen grensoverschrijdend gedrag, om er naast je partner stiekem nóg een liefje op na te houden?
Grensoverschrijdend gedrag kan ook te maken hebben met beledigen. In heel wat radio- en televisieprogramma’s, zoals het bovengenoemde, wordt soms stevig gevloekt. Die grens mag helaas ook overschreden worden.
Toegegeven: het is niet altijd even gemakkelijk te bepalen waar precies de grens ligt. Wat mag je als man nog wél tegen een vrouw, of als vrouw tegen een man zeggen? Een op zich misschien goed bedoelde opmerking kan zomaar als grensoverschrijdend worden opgevat.
Rosaliene Israël, scriba van de PKN in Amsterdam, vertelde in het EO-programma Crux over een voorval in een consistorie. Ze had haar toga aangetrokken, waarop een mannelijk kerkenraadslid opmerkte: “Nou, dat ziet er mooi uit.” Naderhand vroeg zij zich af of dit eigenlijk wel kon.
Aan de ene kant schreeuwt men – in het geval van Derksen – moord en brand. Aan de andere kant roepen – ook vrouwen – dat Nederland veel te preuts is. Het is maar net waar je de grens legt.