Een paar keer per dag stopt er een busje voor onze deur, half op de stoep. De bezorger brengt met gezwinde spoed een pakket naar de flat tegenover ons. Hopelijk is de ontvanger thuis, anders moet hij nog een keer. Flitsbezorging heet het.

Wie iets bestelt wil dat morgen in huis hebben. Meestal is dat helemaal niet nodig, maar behoeften moeten snel bevredigd worden. Er is al een bezorgdienst die boodschappen binnen tien minuten aflevert. De film Sorry, We Missed You laat de consequenties zien in Engeland van dit doorgedraaide systeem van schijnzelfstandheid: lange dagen en een slavendrijver als manager. Foutje? Voor jou een ander. Ook alle kosten zijn voor jezelf. Rondkomen kun je er niet van, het hele gezin lijdt eronder.

Haast en daarmee stress zien we overal om ons heen. Wie normaal fietst wordt voortdurend ingehaald door scooters, snorfietsers en studenten die je naar de stoeprand dwingen. Ik heb inmiddels een achteruitkijkspiegel, dat helpt. Groningen als vrijstaat voor fietsers. Op de snelweg (alleen dat woord al) is het niet veel anders. Wie 100 rijdt wordt voortdurend ingehaald, weer of geen weer. Het lijkt in de aard van het beestje te zitten.

Haast in de sport kan ik nog begrijpen. Dat past bij het competitieve karakter. Wie het snelst is wint. Maar daar horen strenge regels bij, en lik op stuk.

In mijn jeugd had mijn vader een Daf, met een pienter pookje: de variomatic. De Nederlandse Trabant was de eerste auto met traploze versnellingen. Hij dacht sneller te kunnen optrekken dan andere auto’s, maar dat zorgde steeds voor hartkloppingen op de achterbank. Als man van de krant had hij altijd deadlines, maar op weg naar de camping was dat toch niet aan de orde? Stress dus. Mijn moeder was de kalmte zelf: ze had een groot Godsvertrouwen.

Gelukkig zijn er domeinen waar haast niet aan de orde is, zoals de culturele sector: concerten, theater, tentoonstellingen, kerkdiensten: evenementen die je als tijdloos kunt beleven.

Wandelen is ook in. Het is bewegen én denken in slow motion. Al duizenden jaren lang zijn de benen een belangrijk vervoermiddel. Je ziet meer, je hoort meer, en er zijn verrassende ontmoetingen. Traagheid als deugd: het opent je. Dan zie je ook dat de natuur zich niet haast, en toch komt het altijd weer goed. De natuur kent geen stress.

Snelle, onbekookte reacties zie je ook in de sociale media. Maar Gandhi zei het al: “een oordeel vormen doe je langzaam”. Snelheid leidt, net als veel andere haast, tot polarisatie tussen mensen.

Gelukkig heeft God geen haast. Hij kent zijn pappenheimers. Hij heeft geduld, ook als Hij er bij de haastige mens even niet inkomt. De zondag is niet voor niks een vrije dag. Soms moet je even buiten de tijd zijn, zegt Herman Finkers zo mooi als hij een pleidooi houdt voor meer zingen, rituelen en mystiek. Even raken aan de eeuwigheid zonder uit de tijd te zijn. Want daar bedoelen ze in Twente iets anders mee…