Het is inmiddels al even geleden, maar in maart 1995 trad de Amerikaanse zanger Bob Dylan op in de Evenementenhal in Stad. Die periode was een lastige tijd voor hem. In de eerste helft van dit decennium leek Dylan op zijn retour. Dat kwam mede doordat de cirkel rond leek: in 1992 werd The 30th Anniversary Concert Celebration gehouden, een concert met collega-artiesten, waarmee werd gevierd dat het debuutalbum van Dylan dertig jaar eerder was verschenen. Ook was de man vijftig jaar geworden. Tel daarbij op dat hij twee albums had opgenomen met oude folknummers (net als in zijn beginjaren), en het was helder dat Dylan passé was.

Desalniettemin trok de bard wel de wereld over. En deed hij – onder meer – 18 maart 1995 de Evenementenhal in Groningen aan. Nu is Dylan een fervent fietser. In zijn bagage zit ook altijd zijn fiets, om de omgeving te verkennen van de streek waar hij die avond een optreden verzorgt. Er is een apocrief verhaal over een fietstocht van Dylan in de omgeving van Groningen.

Het verhaal gaat dat folkzanger en Groninger Henk Scholte op een goeie dag café ’t Zielhoes in Noordpolderzijl binnenging. Aan waard Siert van Warner vroeg hij: “Hou is ’t?”
Siert antwoordde dat het rustig was. “D’r zit allennig ’n gekke Amerikoan aan de bar kovvie te drinken.”
Waarop de blik van Scholte richting de hoek van de bar ging en hij bijna een hartverzakking kreeg. Die gekke Amerikaan was niemand minder dan Bob Dylan.
Scholte voer vervolgens tegen de kroegbaas uit: “Dat is gain gekke Amerikoan. Waist doe wel wel dat is?! Dat is Bob Dylan!”
De uitbater was bepaald niet onder de indruk: “Dat kin mie hailemoal niks schelen. As hai zien koffie moar betoalt.”

Wist Van Warner écht niet wie zijn gast was? Leek Dylan niet op Dylan? Of weigerde de fietser zijn muts af te zetten, waardoor zijn kenmerkende krullen niet zichtbaar waren? We zullen het nooit te weten komen. Het verhaal valt ook niet goed meer te checken, natuurlijk. Maar dat hoeft ook niet. Een mare heeft soms genoeg aan zichzelf.

In 2011 vierde Dylan zijn zeventigste verjaardag. Fans over de hele wereld stonden stil bij dit jubileum. Of nou ja, de hele wereld? In ieder geval werd in Mussel het ‘Noord Nederlands Dylan festivaL’ gehouden. Een van de initiatiefnemers voor dit verjaardagsfeest was Siep Schoenmaker. Mede door zijn ondernemingszin werden ter voorbereiding op dit festival ook zogenoemde opwarmavonden gehouden. Her en der in de provincie kwamen Dylan-fans bijeen om door te praten over de teksten en muziek van Dylan. Om verhalen te delen, om naar uitvoeringen van de songs te luisteren.

Ik sprak Schoenmaker in de periode voorafgaand aan het Musselse feest. Hij vertelde onder meer dat hij teksten van Dylan naar het Gronings overzette. Omtoalt. Waaronder het nummer ‘Highlands’, een lied van een kwartier. Dit nummer is terug te vinden op het album Time Out of Mind, dat twee jaar na Dylans vermeende bezoek aan ’t Zielhoes verscheen.

De festivalorganisator vertelde over de herkenbaarheid van ‘Highlands’. Het is een heel beeldend nummer, waarin de Schotse hooglanden een prominente rol spelen. Volgens Schoenmaker kon dit nummer zich zó afspelen in de Groningse Ommelanden. De tekst van dit nummer was hem uit het hart gegrepen. Dylan vertolkte niet alleen zijn eigen particuliere leven, maar maakte het tegelijk ook universeel. De Highlands, die zijn niet in Schotland – de weidsheid en de natuur uit dit nummer zijn Groningen.

Het is vergelijkbaar met wat sommigen voelen als ze voor het eerst luisteren naar een stuk van Mozart of Beethoven. Hoewel je het stuk niet eerder hebt gehoord, moet je bijna huilen, omdat het wáár is. Je wilt het iedereen laten weten: wat je nu hebt gehoord, dat ís het!

Onwillekeurig vraag ik me soms af, of Dylan zijn fietstocht door het Groningerland misschien heeft gebruikt voor dat lied ‘Highlands’. Het is zijn literaire vrijheid om gebeurtenissen soms in een andere tijd of op een andere plek te laten plaatsvinden in zijn verslag van die gebeurtenissen. Als een autobiografische roman: het verhaal is wel degelijk gebeurd, maar je past details aan om bijvoorbeeld de direct betrokkenen niet te schaden.

Dylan is overigens nog altijd actief. Van een terugloop aan aandacht en fans is geen sprake, zijn creatieve (her)opleving heeft mede na zijn bezoek aan Groningen een impuls gekregen. Hij treedt nog altijd op – in maart van dit jaar begint hij weer aan een reeks optredens door de Verenigde Staten van Amerika. De kans is klein dat ‘Highlands’ op de setlist zal staan bij die concerten; de nadruk voor de shows ligt op zijn album Rough and Rowdy Ways uit 2020.

Maar dat is geen probleem. In de teksten van Dylan herken je altijd wel iets uit je eigen leven.