De Nieuwe Kerk heeft sinds Pinksteren een nieuw ordinarium: de vaste gezangen zoals het Kyrie, Gloria en Sanctus, die gezongen worden rond het Avondmaal. Andries Govaart schreef de teksten en cantor-organist Mannes Hofsink van de Nieuwe Kerk tekende voor de muziek. De Nieuwe Kerk hecht veel waarde aan de liturgie en heeft hier een speciale commissie voor met daarin onder andere de beide dominees Evert Jan Veldman en Tirtsa Liefting en Mannes Hofsink

Thuisgevoel
“We merken dat de bezoekers van onze kerk hechten aan een vaste orde van dienst,” vertelt Tirtsa Liefting. “Een vaste liturgie met stilte en responsie van de gemeente biedt houvast en rust.”

“Liturgie is het ritme waarop mensen meebewegen,” vult Mannes Hofsink aan. “Het gebouw van de Nieuwe Kerk leent zich ook voor deze vorm. Je hebt er letterlijk de ruimte voor. Als dezelfde vormen terugkeren, biedt dit een thuisgevoel in de kerk. Veel mensen hier zijn talig en muzikaal, niet alleen als ze lid zijn van de cantorij. Ik vind het mooi dat hier ook ruimte is om nieuwe dingen uit te proberen, mits het is ingebed in de traditie.”

Lang zal ze leven
Sinds zijn komst als cantor-organist bij de Nieuwe Kerk had Mannes al de wens voor een nieuw ordinarium. “Sinds jaar en dag wordt hier al de Vogelmis gezongen van Willem Vogel. Die is al meer dan 55 jaar oud. Het zegt iets over de kwaliteit dat die nog steeds wordt gezongen, maar het is ook wel een teken van armoe.” Mannes zocht contact met tekstschrijver Andries Govaart om te komen tot een modernere versie van de vaste gezangen. Het begon met de tekst en vervolgens ging Mannes aan de slag met de melodie. Het Gloria was het eerst af. “Zo’n melodie ontstaat in mijn hoofd. Bij het Gloria moest ik denken aan ‘lang zal ze leven in de gloria’.” De goede verstaander hoort dat in de melodie terug. Iemand in de kerk herkende in het Sanctus de Bohemian Rhapsody van Queen. Mannes: “Ja, dat zit allemaal in mijn rugzak. Ook house- en popmuziek. Het wonderlijke is: als ik zo’n melodie bedenk, past het ook op de tekst. De acclamaties sloten ook goed aan op de rest.”

Nieuwe glans
Op Eerste Pinksterdag werd het nieuwe ordinarium voor het eerst uitgevoerd in de Nieuwe Kerk. Het werd door de gemeente goed ontvangen en meegezongen. Tirtsa Liefting: “Ik merkte dat mensen werden geraakt door de nieuwe teksten en muziek. Door de nieuwe tekst krijgen de oude woorden nieuwe glans. In het Kyrie wordt bijvoorbeeld in plaats van ‘ontferm u over hen’ gezegd: ‘zet hen in uw kracht’. Dat is echt een uitdrukking van nu en dan merk je dat dat mensen meer raakt.”

Experimenteren
Het nieuwe ordinarium wordt uitgegeven, zodat ook andere kerken gebruik kunnen maken van de tekst en de muziek. In de toekomst hoopt Mannes nog meer nieuwe muziek te schrijven. “Je merkt dat bij veel jongeren de oude kerkmuziek niet meer aansluit. Vroeger had je de liedjes van ‘Alles wordt nieuw’, dat slaat niet meer aan. Jongeren hebben meer met Engelstalige muziek. We experimenteren hier ook wel met jongeren die nieuwe liederen zingen. Mijn wens is nog altijd om een keer een kinderkoor of kindercantorij te beginnen. Ik hoop vooral dat we de rijkdom en de speelsheid in de liturgie kunnen behouden.”