Ds. Susanne Freytag werd zondag 15 september bevestigd als dominee van de Evangelisch Lutherse Gemeente Groningen (ELGG). Daarmee komt de predikante terug op de plek waar ze tot acht jaar geleden ook aan verbonden was.

Voor Susanne Freytag waren er meerdere redenen om terug te keren naar de stad Groningen. Natuurlijk óók omdat vanuit de Evangelisch Lutherse Gemeente Groningen (ELGG) een beroep op haar werd gedaan. Maar dat was het niet alleen. “Mijn familie woont voor een gedeelte in Hamburg, mijn kinderen in Groningen,” vertelt de predikante. “Je mist eigenlijk te veel momenten van je familie, je groeit uit elkaar.”

Daar komt bij dat de voorgangster in Groningen altijd met plezier heeft gewerkt. Tussen 1996 en 2016 was de van oorsprong Duitse theologe ook al verbonden aan de ELGG. Freytag kijkt er daarom naar uit om weer in Groningen aan het werk te gaan. “Ik verheug me erop om de mensen weer te zien, de bekenden uit mijn vorige Groninger tijd. Maar ook om nieuwe mensen te ontmoeten en met hen kennis te maken.” Daarnaast vindt ze het fijn om weer met een vaste professionele organist te werken. “In Groningen is Tymen Jan Bronda de vaste organist, net als in mijn vorige periode. In Zuid-Nederland moest ik samenwerken met vrijwilligers. Dat zijn lieve mensen, met hart voor de zaak. Maar toch, ze hebben niet de drive van een beroepsmuzikant.”

Zuid-Nederland
In Zuid-Nederland was Freytag predikant van de Lutherse Gemeente Zuid-Nederland met vijf kernen: Nijmegen, Eindhoven, Heerlen, Heusden en Bergen op Zoom. “Elke kern heeft zijn eigen karakter en elke kern heeft zijn eigen geschiedenis. In Heerlen is dat vanwege het werk in de mijnen, Eindhoven is groot geworden vanwege de werkgelegenheid dankzij Philips. De gemeenteleden zijn betrokken op de geloofsgemeenschap ter plaatse, de kerkenraad is er voor het geheel.”

Freytag kijkt met plezier terug op haar acht jaren in het zuiden. Omdat elke locatie een eigen karakter heeft, was het voor de predikante een leerzame periode. “Elke plek heeft zijn eigen wijze van vieren, die gevormd is door de geschiedenis en het karakter van de plek.” In de regio waar Freytag de afgelopen periode werkzaam was, is het een rooms-katholieke omgeving. “Protestanten zijn in het zuiden sowieso in de minderheid. Van de protestanten zijn de lutheranen dan nog weer een minderheid.”

De lutheranen hebben daarbij een eigen plek. Ze staan een beetje tussen het katholicisme en het calvinisme in. “De lutherse liturgie lijkt veel op wat in de rooms-katholieke kerk gebeurt. We kunnen daardoor een brug slaan tussen beide tradities, voor wie een overstap wil maken naar een protestantse kerk. Het is een herkenbare wijze van vieren.”

“We ontdekken gaandeweg wat lukt en kan”

In de lutherse gemeente in Groningen ligt een mooi projectplan klaar, waar Freytag zich voor wil inzetten. Een programma met veel activiteiten, experimenten en het uitproberen van verschillende vormen van kerk-zijn, ook in samenwerking met de Protestantse Gemeente Groningen en in samenwerking met de andere lutherse gemeenten in het Noorden. “Niet alles hoeft te lukken, maar we ontdekken gaandeweg wat wel lukt en kan.”

Duitsland
Freytag is geboren en getogen in Duitsland, maar woont en werkt in Nederland. “Na mijn eindexamen van de middelbare school heb ik twee jaar in een drogisterij gewerkt en de opleiding tot drogist gevolgd. Het was een soort tussentijd, waarin ik wilde ontdekken wat ik wilde.” Zij ontdekte daarbij dat zij het fijn vond om met veel verschillende mensen om te gaan. In die tijd was de jonge Hamburgse betrokken geraakt bij een gemeente in de buurt, wat ze een stuk inhoudelijker werk vond dan het verkopen van shampoo-producten. Ze koos daarom voor de theologie. “De liefde voor de kerk kreeg ik ook via mijn vader. Hij was dominee in de Duitse kerk, maar zonder een gemeente. Hij deed in die tijd bovenplaatselijk werk.”

Het samen zingen in de kerk is iets wat Freytag fijn vindt. “In Duitsland hadden we een liedboek op de basisschool, waar we regelmatig uit zongen. Dat heb je nu niet meer.” Fijn vindt ze dat de muziek, het zingen bij het werk van een predikant hoort. “Het is opvallend dat het muziekaspect niet terugkomt in de opleiding tot predikant, terwijl het zingen een belangrijk deel is van de lutherse liturgie.”

Een onderdeel van haar studie was de mogelijkheid om in het buitenland te studeren. “Ik kende Nederland van de fietstochten die ik door het buurland deed. Toen ik in Nederland wilde studeren, kreeg ik van een Nederlander het advies om mijn studie in Groningen te doen, dat zou beter bij me passen. Ik was daar de enige studente uit Duitsland. Na het jaar in Groningen heb ik mijn studie in Hamburg afgerond. Vanwege de liefde koos ik om daarna in Nederland te blijven. Ik volgde de kerkelijke opleiding van de toenmalige Hervormde Kerk in Groningen en was beroepbaar in die kerk. Hoewel de kerken al vele jaren Samen op Weg waren, duurde het nog een klein jaar om vervolgens toegelaten te worden tot de Evangelisch-Lutherse Kerk in Nederland.”

Dat was toén, zo’n dertig jaar geleden. Nu staat Freytag aan de vooravond om opnieuw in Groningen aan het werk te gaan. De intrededienst van Susanne Freytag was zondag 15 september om 15:00 uur in de Lutherse Kerk in Groningen.