O black-haired boy, your eyes are dark
As midnight lit by shining stars
And bright as love that filled my heart
When first I looked at you

Your skin is brown as pilgrims’ roads
Laid straight through fragrant olive woods
As brown as mine, and I’m in awe
Each time I look at you

– Mary’s Lullaby door The Porter’s Gate

Het is nogal een ander wiegeliedje van Maria dan we meestal rond advent en Kerst horen. En een ander beeld van haar zoon dan bijvoorbeeld “the little Lord Jesus, no crying He makes”, uit ‘Away in a Manger’. Het is een ander beeld wat we volgens mij goed kunnen gebruiken, al is het maar om ons voorgevormde beeld van Jezus of van zijn moeder Maria wat op te schudden. Dat geldt in ieder geval voor mijzelf.

Als opgroeiend protestants meisje wist ik eigenlijk niet zo goed wat ik met Maria aan moest. Ik kende haar vooral als de vrouw in het blauw, afgebeeld met haar zoon, in tal van kerken. Toonbeeld van zuiverheid en maagdelijkheid. Maar precies dat plaatste haar voor mij misschien ook wel op afstand. En… als we Maria zo neerzetten – maagd geboren zonder zonde – is het dan ook niet alsof we zeggen dat God er niet voor zou kunnen kiezen om zijn thuis te maken in de baarmoeder van een échte, gewone vrouw?

Dan voel ik mijzelf toch wat meer geïnspireerd door dat beeld van Maria als revolutionair, die met haar woorden uit het Magnificat de sociale orde omverwerpt. Maar misschien is ook dat wel een wat te eenzijdig of misleidend beeld.

Voor velen echter is Maria, en zeker de maagdelijke geboorte, vandaag de dag vooral een sprookje voor goedgelovigen. Maria als moeder van een inspirerende man, maar meer niet. En hoe ik ook worstel of zoek naar haar betekenis, dit voelt ook niet echt bevredigend. Het laat volgens mij vooral zien hoe Maria, net als het kerstverhaal, als snel te maken krijgt met een overdosis sentimentaliteit of cynisme. Waardoor ze steeds minder iemand is waarin we ons kunnen herkennen, waarmee we ons identificeren of door wie we ons laten inspireren.

Terwijl Maria nou net zo iemand zou kunnen zijn. Voor opgroeiende protestantse meisjes, voor vrouwen in het algemeen en, zoals het wiegelied terecht laat zien, ook specifiek voor vrouwen van kleur (“as brown as mine, and I’m in awe, each time I look at you”). Want hoe hebben we in hemelsnaam ooit bedacht dat ze een vrouw met blond haar en blauwe ogen moet zijn geweest?

Maar uiteindelijk is Maria voor ons allemaal een bron van inspiratie, iemand waarmee we ons kunnen identificeren. Want als Jezus ons bij uitstek laat zien wat God aan het doen is, dan laat Maria ons bij uitstek zien hoe we mogen ontvangen wat God aan het doen is en hoe we dat vervolgens kunnen doorgeven aan anderen.

Want ik vind het misschien nog wel verbazingwekkender dan de maagdelijke geboorte, dat de engel Gabriël iemand vindt die ‘ja’ zegt. En dan ook nog zo’n krachtig ‘ja’: “de Heer wil ik dienen: laat er met mij gebeuren wat u hebt gezegd”.

Haar ‘ja’ klonk niet omdat ze precies begreep wat de woorden van de engel betekenden of omdat ze verwachtte dat het goed voor haar zou uitpakken. Maria begreep ergens al dat een zegen ontvangen niet hetzelfde is als een geschenk ontvangen. Ze zei ‘ja’ vanuit de verwachting dat God overal aan het werk is en dat God in staat is iets te creëren uit niets. Ook door haar heen.

Daarom verdient Maria volgens mij onze toewijding en mag ze een inspiratiebron zijn in deze tijd van verwachting, van advent. Maria laat ons zien hoe het er echt uitziet wanneer we ons verbinden met en gezegend worden door God. Gezegend zijn betekent dan dat we God verwachten en zien in de wereld. Dat we vertrouwen dat hij aan het werk is, zelfs in dingen of op manieren die wij niet zien, begrijpen of ons kunnen voorstellen.

In de vierde eeuw schreef Gregorius van Nyssa: “wat er gebeurde in het lichaam van Maria, zal gebeuren in de ziel van iedereen die het Woord ontvangt”. In deze tijd van Advent mag Maria ons voorgaan in de verwachting en het vertrouwen dat God dit opnieuw kan doen. Dat hij aan het werk is in deze wereld en in ons, dwars door de gebrokenheid heen. Net als de andere voormoeders van Jezus, laat Maria ons iets zien van moed, trouw en van geloof, hoop en liefde. Mogen we ons daardoor laten inspireren deze Adventtijd.

You’ll lead me to God’s own heart
Where all these wonders have their start
But here within the stable dark
I’ll be the world for you.

– Mary’s Lullaby door The Porter’s Gate