Mijn zus weet precies welke boeken ik graag lees: meestal dezelfde waar zij ook van geniet! Het laatste boek dat zij mij aanraadde was van Jaap Robben: Schemerleven. En ze had gelijk; meteen vanaf het eerste hoofdstuk werd ik meegezogen. Waarschijnlijk omdat de tijd waarin het verhaal plaatsvindt ook de tijd is waarin ik groot geworden ben.

Het verhaal begint met een beschrijving van Frieda Tenderloo die net verhuisd is naar een zorgcentrum. Alles is anders, ze moet zoeken naar het lichtknopje van haar bedlampje, de spijkertjes in de muur zijn nog leeg en wanneer ze naar de badkamer moet, hoeft ze de trap niet meer af. De man die bij haar in de kamer komt om haar te helpen is niet haar Louis, maar een verzorger. Steeds weer ziet ze in haar gedachten de witte voeten zonder pantoffels van Louis die de ambulance wordt ingedragen. Daarom is ze ook hier; ze kon niet meer alleen in hun huis blijven wonen.

De witte voeten van Louis, dat is eigenlijk de draad die door het hele verhaal loopt. Ze was gelukkig getrouwd met Louis, maar vroeger heeft ze een hele intensieve relatie gehad met Otto; zij beleefden een liefde die onstuimig begon, maar noodlottig eindigde. Haar leven lang houdt ze haar herinneringen hieraan voor zichzelf. Aan die periode denkt ze nu in het zorgcentrum terug: in de jaren zestig.

Frieda werd zwanger en in het geheim moest ze bevallen bij de nonnen. Het kindje werd levenloos geboren en meteen bij haar weggehaald. Otto dacht dat dat ook het beste was… Het eerste en laatste wat zij van het kindje zag waren de twee witte voetjes. Dit alles beleeft Frieda in haar gedachten allemaal weer nu ze in het zorgcentrum woont en door haar zoon en schoondochter, die zwanger is, met liefde wordt omringd.

Tot slot gaat ze met haar zoon op zoek naar de begraafplaats waar Otto het kindje destijds heeft begraven. Samen vinden ze het, naamloos, maar er staat bij: het echtpaar Tenderloo – een dochtertje.

Ik vond het een ontroerend verhaal van een tijd die nog niet zo heel ver achter ons ligt; over het grote onrecht dat veel vrouwen en hun kinderen in de vorige eeuw is aangedaan. Het wordt teder en fijngevoelig beschreven met korte, ingehouden zinnen.

Over Jaap Robben: Jaap Robben schrijft niet specifiek voor een bepaalde leeftijd, maar voor iedereen. Poëzie, prentenboeken, reportages en romans. Schemerleven werd in 2023 bekroond met de Confituur Boekhandelsprijs.

Jaap Robben, Schemerleven
Amsterdam: Singel/De Geus, 2022
ISBN: 978 90 445 4619 4 | € 23,99