Op 14, 15 of 16 maart kunt u uw stem uitbrengen op een kandidaat van uw favoriete partij bij de gemeenteraadsverkiezingen. Er doen zestien partijen mee, waarvan er nu twaalf in de raad zitten. Ze hebben allemaal een programma gemaakt, waarin helaas niet altijd vermeld staat wat ze er de afgelopen jaren van gebakken hebben. En was er echt ruimte voor tegenmacht?

Enig zelfonderzoek bij de kiezer is niet verkeerd. Heb je het een beetje gevolgd? Zelf bronnen geraadpleegd, die er overvloedig zijn? Een passieve houding en klagen zijn een veilige keus, maar is dat een uiting van betrokkenheid? In hoeverre ben je bereid inclusief te denken, boven het eigen belang uit?

Programma’s
Aan de partijen zal het niet liggen. Ze hebben moeite gedaan om een programma te maken, soms meer dan vijftig pagina’s. Want de gemeente gaat over heel veel. De titels zijn al veelzeggend: Door met veranderen (GroenLinks), Voor Groningen (PvdA), Een vrij en verbonden Groningen (D’66), Strijd mee (SP), Oog voor elkaar (CU), Bouwen aan vertrouwen (CDA) en Groningen weer van ons (! – PVV).

Alle partijen willen iedere Groninger gelukkiger maken. Dat is mooi, maar hoe? Bovendien: de overheid heeft bij velen ook een imagoprobleem.

Geld
Waar gaat de gemeente over? Dat is best wel veel, mede door decentralisaties als de WMO, Participatiewet en de Jeugdzorg. Er is meer dan een miljard euro te besteden! Zestig procent daarvan komt van het Rijk, bijna een kwart uit lokale heffingen en belastingen. Er is een mooie factsheet gemaakt waar alle inkomsten en uitgaven zijn samengevat. (‘Begroting in één oogopslag’, twee A4).

Tweedeling
Groningen kent een zekere ambivalentie: het is de jongste stad van Nederland (mede door de 80.000 studenten, inclusief hbo en mbo) en tegelijkertijd de op twee na armste stad. De kloof die Sander Schimmelpenninck in zijn tv-serie schetst is er ook in Groningen. Velen hebben van huis uit een voorsprong, zijn of komen in goeden doen, anderen hebben soms al generaties lang een achterstand. Hoe verminder je die kloof? Kansen bieden zoals elke partij wil is mooi, maar niet iedereen is (nog) in staat om die kansen te verzilveren. Er zijn belemmeringen te over. De stad bruist, maar wie profiteert daarvan?

Kwetsbaren
Mensen zijn net als samenlevingen gebaat bij bestaanszekerheid. Geen wonder dat erg veel geld gaat naar werk, inkomen en zorg. Voor minima is er een uitvoerig pakket aan maatregelen, gericht op verlichting van de gevolgen van armoede. Gelukkig is er nu ook aandacht voor de langere termijn: hoe voorkom je generatiearmoede, hoe help je mensen echt een stap verder in zinvolle deelname aan de maatschappij, betaald of onbetaald? Dat kan vooral door zowel financiële als psychologische belemmeringen weg te nemen, mensen met elkaar te verbinden.

Kinderen hebben de toekomst. Ze hebben baat bij goed onderwijs en mogelijkheden om ondanks die belemmeringen hun talenten te ontwikkelen. Groningen zet hier stevig op in, voor kinderen is er raadsbreed veel goodwill.

Meer verdeeldheid is er over belastingen en tarieven, over de rol van de vrije markt, over asielzoekers en inburgering, over prestigeprojecten, ruimtelijke ordening.

Studenten brengen sfeer mee, maar ook overlast. Niet alleen met hun fietsen, maar ook op de woningmarkt. Nog steeds worden veel reguliere woningen geschikt gemaakt voor kamerverhuur, en kunnen ouderen onvoldoende uitstromen uit gezinswoningen. Bouw meer knarrenhofjes, daar is behoefte aan.

In een compacte stad als Groningen kan de samenleving in binnenstad en oude wijken makkelijk onder spanning komen te staan. Hebben we nog leren omgaan met verschillen? Gunnen we iedereen wat we zelf ook hebben? Veel mensen kunnen niet kiezen waar ze wonen, alleen al om financiële redenen. Biedt de huidige wijkaanpak hun voldoende om tevreden te zijn in hun buurt?

Ontmoeting
Corona heeft ons nog eens doen ervaren hoe belangrijk de onderlinge ontmoeting is, in buurthuizen, sportverenigingen, culturele instellingen, cafés en natuurlijk ook in kerken. Je leert er andere mensen kennen die al dan niet jouw interesse of opvattingen delen. Je komt uit je vertrouwde maar soms ook benauwde bubbel, jouw vanzelfsprekendheden in gesprekken uitgewisseld.

Opvallend weinig aandacht is er in dit verband voor de kerken. Ze organiseren met veel vrijwilligers op eigen kosten allerlei activiteiten voor stad en wijk, gericht op ontmoeting. Daar mag wel meer waardering voor komen, ook van niet-christelijke partijen. Maar kerken kunnen zelf ook assertiever zijn.

Participatie
Stemmen is een burgerplicht, maar beschouw het ook als een voorrecht. Stemmen is verantwoordelijkheid nemen. Gelukkig worden burgers ook op andere manieren betrokken bij het maken van beleid. De lokale democratie is meer dan eens per vier jaar stemmen. De gemeente heeft het voordeel van de nabijheid. De gevolgen worden in de directe omgeving zichtbaar. Maar onzichtbaar blijft wat er achter de voordeuren zich afspeelt. Maatregelen zouden wat mij betreft steeds getoetst moeten worden op de vraag in hoeverre ze de tweedeling in de stad bevorderen. In dat gesprek kunnen ook kerken meedoen.

Meer info:

• https://gemeente.groningen.nl: verkiezingen (programma’s, Kieswijzer)
• OISGroningen.nl: actueel onderzoek, monitoren en statistieken