Kwantummechanica is de ‘nieuwe’ natuurkunde, ontdekt begin 1900. Hij plaatst wetenschappers voor grote raadsels. Zelfs Einstein wist er geen raad mee. Zo is bijvoorbeeld 95% van onze kosmos gevuld met donkere materie en donkere energie, waarvan wij de samenstelling niet kennen.

Kwantummechanica is het terrein van het héél kleine.

Hoe klein?

Om een idee te geven. Op de doorsnee van de punt achter de vorige zin kun je 1 biljoen protonen rangschikken. Het proton is de kern van een atoom. Atomen zien we niet, laat staan protonen. Toch is ook het proton niet het kleinste deeltje. Bij CERN, de gigantische deeltjesversneller in Zwitserland bij Genève, rekent en meet men aan de samenstellende deeltjes van een proton. Dat zijn er vele. Bijvoorbeeld quarks, bosonen, leptonen.

Van deeltjes kun je dan eigenlijk niet meer spreken. In plaats daarvan spreekt men van velden: kwantuminformatievelden, energievelden, over ‘golven’ en ‘snaren’. Kort door de bocht: de kosmos is één gigantische bol energie, waarin alles met alles verband houdt. In plaats van energie kun je ook spreken van ‘informatie’. Immers, in die kosmische energiebol ontstaat alles wat wij kennen, wijzelf incluis, en alles vergaat weer op zijn tijd en wordt opnieuw tot iets anders gevormd. De kosmos als kraamkamer.

Wij zijn opgenomen in die kosmische energie, ook al zien wij daar niks van. Om ons heen, echter, wemelt het van ‘wording’. Ik zit achter mijn computer, maar ondertussen is er om mij heen van alles gaande; quarks, atomen, moleculen omsluiten mij geheel. Die kosmische energiebol trilt. Het binnenste van een atoom trilt. Wij trillen. Alles trilt. De frequenties van die trilling komen overeen met de frequentie trillingen die wij ook in muziek aantreffen. Het heelal als een ‘symfonie van trillingen.’ *

De natuurwetten die op een onbegrijpelijke wijze heersen in die kosmische energiebol zijn wonderschoon en voor ons niet te bevatten. Alleen al de vereiste nauwkeurigheid van sommige krachten om het heelal voort te kunnen brengen is verbijsterend. Wij hebben, middels de wetenschap, een tipje van die sluier opgelicht, maar meer ook niet.

Spinoza stelt in zijn Ethica: die kosmische energiebron is God. Van eeuwigheid tot eeuwigheid is alles daarin opgenomen. In steeds weer andere constellaties.

Veel astronomen en natuurkundigen zijn ervan overtuigd dat de kosmos een intelligente kosmos is, een bezielde kosmos. Een idee dat ons verstand en begrip verre te boven gaat.

Ik geloof daarin. Wil daarin geloven, omdat het een majestueus idee is. Alles in God en God in alles. Of het écht waar is, weet niemand. Waarschijnlijk zullen wij het nooit weten. Kan mij ook niks schelen. Het is de aanname waarmee ik kán en wíl leven.

Spinoza was heus niet de eerste die het zo zag en verwoordde. De oude Griekse wijsgeren gingen hem voor, en ook Paulus in zijn brief aan de Efeziërs en aan de Kolossenzen komt tot die conclusie.

Dit idee is groots en meeslepend. Je in God opgenomen te weten en eeuwig in Hem te blijven, hoe en wat dan ook, geeft een alles vervullende troost en blijdschap. En niet alleen dat, het maakt je bewust van je eigen verantwoordelijkheid. Door goed te doen, het leven, alle leven, met respect en aandacht te omringen, met liefde, draag je een piepklein beetje bij aan de eeuwigdurende schepping binnen die kosmische energiebron. Een grootse opdracht.

Geeft dat niet een enorme boost aan het geloof? Het gaat hemelhoog de verstarde dogma’s en leerstellingen te boven. Wij zijn in God en Hij in ons. Het gaat alle verschillen tussen godsdiensten verre te boven. Die zijn alleen maar een bewijs van onze kleinheid en de kleinheid waarmee wij God zien en denken.

Als wij muziek maken, Hem toezingen, zingen wij mee op kosmische frequenties, op de trillingen van zijn Geest, die waait waarheen hij wil. Is dat niet heerlijk?

*) Lees hierover bijvoorbeeld de interessante paper: ‘De rol van de mens in een zelflerend universum’ met als ondertitel ‘Een ruimtereis met muzikaal perspectief voor evolutie en biologie.’  Van prof. dr. Dick K. F. Meijer (RUG Groningen) en Ir. Henk Kieft (Wageningen).