Ik ben nu twee weken terug van een vrijwilligersweek van Because We Carry (BWC) op Lesbos. Wat veel indrukken hebben we opgedaan. Een week, maar ook problematiek om nooit te vergeten. De aanloop naar de reis was bijzonder en alle donateurs hebben die nog bijzonderder gemaakt. Wat een steun, in de mail, app, insta, in persoonlijk contact maar ook zeker in een financiële betrokkenheid. Wat mocht ik veel geld meenemen, echt fantastisch. Graag wil ik u/je een beetje meenemen in mijn ervaringen daar, hoewel er ook nog veel dingen een plekje moeten krijgen.

Because We Carry (BWC) is een stichting die eerst haar werk deed op Karatepe en Moria, beide vluchtelingenkampen op Lesbos. Bootvluchtelingen komen daar al jaren aan vanuit Turkije, een relatief korte overtocht. Na de brand op Moria zijn beide kampen gesloten. 12.000 mensen zaten zonder een goede opvang. Veel mensen zijn in die periode doorgereisd naar Athene of verdwenen van de radar. 3000 vluchtelingen wonen er nu in een nieuw kamp, RIC. Naast BWC zijn er veel andere organisaties werkzaam. Bijvoorbeeld Unicef, Artsen zonder Grenzen, World Relief en Movement on the Ground. De organisaties werken samen en versterken elkaar in hun werk. Werk dat bestaat uit te proberen een menswaardige plek te creëren voor de vluchteling, alleen of samenreizend.

BWC heeft altijd de zorg voor de zwangere vrouw, de jonge moeders en baby's en de kwetsbare mensen centraal gesteld. Dat is ook in het kamp RIC hun missie. In het kamp zijn vijf vrijwilligers van BWC continu aan het werk om dat voor elkaar te krijgen. Stuk voor stuk jonge meiden met een gouden hart en een groot doorzettingsvermogen. Daarnaast zijn er Rico's en Rica's, mannen en vrouwen die zelf vluchteling zijn en zich extra inzetten en meehelpen. Zo verdienen ze wat kleine privileges maar hebben ze ook een besteding van hun dag en tijd. Want uitzichtloosheid wordt ook met name gecreëerd als er niks te doen is en je eigenlijk niks mag doen. In de huidige situatie mogen vluchtelingen drie uur per week uit het kamp, stel je eens voor!

BWC heeft inmiddels weer een trailer in het kamp waar ontmoetingen kunnen plaatsvinden, en waar een workshopruimte is gemaakt. Deze wordt gebruikt als ruimte voor zwangere vrouwen, om te rusten, te praten en voorlichting te ontvangen.

Wat hebben we kunnen doen? We hebben spullen meegenomen die op Lesbos niet te koop zijn. Warme sokken, huissloffen voor in de trailer. Zwangerschapsonderbroeken, stoffen mondkapjes. En zelfgebreide babysokjes. Daarnaast hebben we meegedraaid in het programma van BWC. Voor de vluchtelingen zijn de voorzieningen slecht en is er zorg over de komende winter. Het kan koud zijn op Lesbos, helemaal als er alleen tentdoek is als beschutting. In Nederland is een inzameling geweest van winterjassen, laarzen, snowboots, sjaals, mutsen en handschoenen. Die inzameling is zeer succesvol geweest en al die spullen stonden in dozen klaar in een grote loods.

We hebben pakketten gemaakt voor de kleinsten tot de oudsten. Een pakket met warme spullen, mooi ingepakt met een hartje eraan met de tekst ‘Lots of Love’. Daarnaast hebben we pakketten gemaakt met laarzen, snowboots en warme sokken. Voor 3000 mensen is er dus straks een warm cadeau.

Daarnaast is een focus zorgen voor voedzaam eten. Tweemaal per dag is er een standaardmaaltijd voor iedereen, die je kunt ophalen in een lange wachtrij. Deze maaltijden zijn niet voedzaam en iedere dag hetzelfde. BWC en andere organisaties zorgen voor wekelijkse distributie van voedzame artikelen. Speciaal voor zwangere vrouwen en pasgeborenen is er een pakket met dadels, melk, olie, groenten en fruit. Daarnaast is er voor iedereen een pakket met groente en fruit dat ook uitgedeeld wordt. Deze pakketten worden in de ochtend bij een groothandel klaargemaakt, allemaal aan een menselijke lopende band. Daarna in de bussen en distributie in het kamp. Ook tijdens het uitdelen van de voedselpakketten hebben we mogen helpen. Op die manier hebben we een beeld gekregen van de woon- en leefomstandigheden van de vluchtelingen.

In het kamp wonen veel Afghanen en Syriërs. Veel families, maar ook alleenreizende mannen en vrouwen. De families wonen veel in de tenten en wonen veel bij elkaar. Zo ontstaat een Afghaanse community en een Syrische community. De alleenreizende mannen en vrouwen wonen in grote tenten, met in die tenten dan weer zeer kleine ruimtes. Zonder privacy, vol, in de zomer bloedheet en in de winter koud. De inkijkjes in die grotere tenten zijn mij door merg en been gegaan.

Wat ook veel indruk heeft gemaakt zijn de kinderen in het kamp. Jonge meisjes en jongens, spelend met weinig, tussen het vuilnis, met zwerfkatten en honden. Maar ook gewoon knikkeren, waarbij het zeker niet de bedoeling is dat de bus daar doorheen gaat. Lachende kinderen, een teken van veerkracht.

Die veerkracht hebben we ook gezien in de contacten met de vluchtelingen. Dansend en zingend de groenten inpakken en de winterpakketten klaarmaken. En er worden onderling vriendschappen aangegaan, over de landgrenzen heen. Onvoorstelbare veerkracht als je blij kunt zijn dat je buurvrouw, je vriendin in het kamp, eindelijk een visum ontvangt en vertrekt naar Athene of Duitsland.

En de veerkracht van al die mensen die dag in dag uit werken in het kamp en proberen de medemenselijkheid terug te brengen. Dwars door alle pushbacks, de dreigende politietrucks bij de ingang, de mensonterende omstandigheden, er gewoon voor iemand zijn. Ons geld is daar terechtgekomen, bij deze mensen. En dat is geweldig.

Op onze laatste dag hebben we nog gesproken met de mensen van BWC. Een van die stoere meiden zei: “Voor jullie gaat het thuis pas beginnen, om te zorgen dat het balletje gaat en blijft rollen. Dat de aandacht niet verslapt, voor vluchtelingen op Lesbos en vluchtelingen op alle andere plaatsen. Veraf en dichtbij.” Dat ga ik zeker proberen. Als je meer wilt weten, vraag of mail me maar. Groet namens ons allemaal!

Meer informatie is te vinden op https://www.becausewecarry.org of volg ze op Instagram.