Op 22 februari begint dit jaar de periode van veertig dagen. Deze woensdag, midden in de week, kent zijn eigen gebruiken. Die klinken dit jaar anders dan anders.

Met een askruisje gaan in de rooms-katholieke traditie de kerkgangers huiswaarts. Ofschoon dit niet gangbaar is in de meeste protestantse kerken, is de naam Aswoensdag zo ingeburgerd, dat we die vaker tegenkomen. Veertig dagen van vasten zijn begonnen tot aan de paaszondag toe, met uitzondering van de zondagen, die niet meetellen. Omdat de eerste dag van de week nu eenmaal aan Pasen herinnert, dag van de verrijzenis, dag van vreugde.

Deze paars gekleurde zondagen (op de vierde na, die lichtpaars of roze is) dragen allemaal oude namen in het Latijn, die op een uitzondering na verwijzen naar de psalm van die dag. De eerste zondag heet in onze taal: ‘Hij zal aanroepen’ (Psalm 91:15), de tweede: ‘Herinner u’ (Psalm 25:6), de derde: ‘Ogen’ (Psalm 25:15), de vierde: ‘Wees blij’ (Jesaja 66:10), de zondag die in kleur en stemming afwijkt van de andere, de vijfde: ‘Oordeel’ (Psalm 43:1) waarna de Palmzondag volgt en de Stille Week begint. Al deze namen zeggen iets over mensen en God. De stemmen klinken van boven naar beneden en omgekeerd. Het begint met hulp inroepen, daarna komt de bede om niet vergeten en wel gezien te worden, gevolgd door de oproep om ondanks alle narigheid blij te zijn, want je wordt gezien en een oordeel zal geveld worden over hen die onrecht plegen.

Deze rubriek heet al jarenlang ‘Bij de Tijd’. Kerk en geloven worden soms als iets buiten het heden en de wereld van nu gezien en ervaren. Maar laat men de toon van deze zondagen op zich inwerken, dan ervaart men de actualiteit van vandaag. De oorlog is in volle hevigheid ontbrand en vele levens worden opgeofferd in deze strijd van de ene ‘christelijke’ natie tegen de andere. De grond schudt en tienduizenden zijn in rouw of onzekerheid. Met de slachtoffers en doodsbange mensen bidden en zingen we de oude psalmen mee, waarin de roep om hulp doorklinkt en de Eeuwige om ingrijpen wordt gevraagd.

Naast ons gebed om vrede voor alle betrokkenen, kunnen we zoeken naar wegen om de slachtoffers van deze ellendige strijd en deze ellendige ramp te helpen. Dit jaar klinken lezingen, gebeden en liederen anders dan anders. Maar het laatste woord zal ook nu Pesach/Pasen zijn: de dood gaat voorbij: God zij dank! Moge dit vertrouwen ons vergezellen en dragen.