Sinds 1 mei dit jaar is ons land weer een kerkgenootschap rijker: de Nederlandse Gereformeerde Kerken (NGK), ontstaan uit de Gereformeerde Kerken Vrijgemaakt en de Nederlands Gereformeerde Kerken. De nieuwe kerk heeft een ‘e’ achter ‘Nederlands’ gekregen, de ‘e’ van eenheid zullen we maar denken. Ooit waren deze kerken één, tot er in 1967 een scheuring ontstond. Mooi dat de breuk nu geheeld is.

Maar ja, zoals altijd was ook nu niet iedereen het eens met de nieuwe eenheid. Dus zijn er toch weer enkele vrijgemaakte kerken achtergebleven die zelfstandig verdergaan. Deze gemeenten hebben vooral problemen met de vrouw in het ambt, kinderen aan het Avondmaal en een ruimere visie ten aanzien van homoseksuelen.

Negen van de tien NGK-predikanten voelen voor nauwe samenwerking met de Protestantse Kerk, terwijl slechts een derde vindt dat nu volop moet worden ingezet op samenwerking met de Christelijke Gereformeerde Kerk. Een meerderheid van NGK-predikanten vindt dat men op termijn samen moet gaat met de Protestantse Kerk. Een predikant merkte op: “Er is toch geen verschil meer.” Dan denk ik: was dan meteen naar de Protestantse Kerk gegaan, had weer een kerkverband gescheeld.

Na de Afscheiding van 1834 heeft er afscheiding na afscheiding na afscheiding plaatsgevonden. Ik zou een halve column kunnen vullen om alle kerken en clubjes – de een nog zuiverder dan de ander – te vermelden.

Het is in Nederland een ratjetoe van kerken. In de loop der jaren heb ik heel wat kerken zien ontstaan, maar ook weer een aantal zien verdwijnen: de klandizie viel toch tegen, of de klanten vochten elkaar de kerk uit. Maar waarom zoveel scheuringen? Nou ja, meestal om bijzaken die tot hoofdzaken worden verheven, maar soms ook vanwege ‘de leer’. Ja, kunstleer is toch heel wat anders dan echt leder.

Op Urk, met bijna 22.000 inwoners, zijn veertien verschillende kerkgenootschappen en 21 kerkgebouwen. En op twee na zingen ze allemaal uit de psalmberijming van 1773 op hele noten.

En heeft het geen veertig jaar geduurd voordat eindelijk hervormden, gereformeerden en luthersen samen de PKN konden vormen? Ook toen vond er weer een afsplitsing plaats: de Hersteld Hervormde Kerk en niet te vergeten: de Voortgezette Gereformeerde Kerken in Nederland.

Soms moet je er om lachen, maar eigenlijk zou je er om moeten huilen. Velen hebben de kerk definitief de rug toegekeerd: ‘als dit nog iets met geloof heeft te maken dan hoeft het voor mij niet meer’. Eerlijk gezegd kan ik dat goed begrijpen.

Ik denk weleens: moeten we niet allemaal terug naar de allereerste kerk, de Rooms-Katholieke Kerk? Als Maarten Luther nu nog had geleefd, zou er dan een reformatie hebben plaatsgevonden? Naar mijn mening niet. Wat doen wij dan nog buiten die kerk? Zullen we ons maar aanmelden bij het Bisdom Groningen-Leeuwarden? Ik twijfel er niet aan dat we van harte welkom zijn.