Ja, ook ik zit op sociale media. En ben dus een influencer. Nou ja, ik zit alleen op Facebook. Wel is het een terugkerende strijd wat erop moet. Je etaleert vooral de leuke dingen en hoopt op likes en vrienden, maar wat je laat zien is niet representatief. Mijn real-life-world is heel wat groter, diverser en echt niet altijd leuk.
Anderen zijn er handiger in en verdienen eraan. Het gaat dan vooral om bekende mensen. Ze richten zich via Instagram, YouTube, TikTok, Snapchat of X (voorheen Twitter) op specifieke doelgroepen en verdienen daar veel geld mee. Het is een marketingstrategie. Je promoot jezelf met mooie selfies of een filmpje, doet leuke dansjes (Ariana Grande) of prijst commerciële producten aan. Hoe meer volgers je hebt, hoe meer je verdient. Max Verstappen heeft er 1,3 miljoen, Kim Kardashian 188 miljoen. Ze hebben een heldenstatus.
Jongeren worden zelf ook verleid influencer te worden. De belofte: het duurt even, maar daarna hoef je nooit meer vakken te vullen of een krantenwijk te lopen, want je bent binnen een paar jaar schathemeltjerijk. IJdelheid der ijdelheden, zou Prediker zeggen.
Sociale media zijn het walhalla van de vrije meningsuiting. Daarmee is ook gezegd dat het zelden om feiten gaat. Politici doen er gretig aan mee. Hun quotes zijn voer voor journalisten, hun doel is electoraal gewin. Tjarda Struik is blindfluencer en laat zien en horen wat je ondanks je handicap nog wel kunt bereiken. Finfluencers, inmiddels zo’n 150, geven financiële adviezen. Met beleggen ligt het snelle geld voor het oprapen.
Tabitha van Krimpen, bedrijfskundige en theoloog, ziet verwantschap met het christelijk geloof. Jongeren willen vrijheid en zekerheid, een betekenisvol leven leiden en zoeken het in geld. Zij willen bijzonder en uniek zijn, en moeten hoop houden. Maar win je, dan wil je steeds meer. Zoals christenen vaak ook denken dat geloven en naastenliefde nooit genoeg kunnen zijn. Vermoeiend. Maar er is een belangrijk verschil: je verdient je (geestelijke) rijkdom niet zelf, maar krijgt het om niet. Dat ontspant.
Influencers zijn overigens niets nieuws, maar de media die ze gebruiken zijn dat wel. Ons leven lang staan we al bloot aan invloeden van buiten. Gelukkig kiezen we zelf wat we willen zien, horen, lezen, kopen of geloven. Dat vraagt om een bewust leven en een brede oriëntatie. Zinfluencers helpen ons daarbij. Mensen met een boodschap, met verhalen over een betekenisvol leven. Jezus ging hun voor, en heeft nog steeds honderden miljoenen volgers.
Maar denk ook aan predikanten, schrijvers, filosofen, programmamakers, en zeker ook je medemens. En ja, waarom ook niet, columnisten in Kerk in Stad. Die hebben zo’n duizend volgers, pretenderen niks, krijgen niet betaald, maar proberen slechts een enkele diepe gedachte of glimlach aan te reiken. Gewoon op papier.
