Als je niets zinnigs kunt schrijven, schrijf dan over je writer’s block… Het is weer zomer, en hoewel we in roerige tijden leven is er dan toch het lichtzinnige idee dat niks ertoe doet, dat alles ook wel doorgaat zonder ons.

Die gedachte is even geruststellend als gevaarlijk: geruststellend omdat freewheelen nu eenmaal een fijne bezigheid is, gevaarlijk omdat we kennelijk gemist kunnen worden – wat is dan nog de zin van ons leven? In die spagaat zit ik nu: gemist willen worden en gemist kunnen worden – ik kan daar uren over piekeren.

Als je niets zinnigs kunt schrijven, schrijf dan over de woorden die maar geen verhaal worden… Het is weer zomer, de boeken liggen in dikke stapels klaar, ik kan overal wel wat van vinden of ook niet. Dat is geen fijne gedachte voor een schrijver, of misschien toch wel: rustig maar, er is geen dringende noodzaak tot schrijven, laat het toch, alles is al gezegd, alle boeken zijn besproken, ijdelheid is het, aan de andere kant. Ik neem het ene boek ter hand, lees het halverwege en dan komt er een allesomvattende recensie in Trouw – wat zou ik daar nog aan toe te voegen hebben? En dan nog: wie ben ik? Pak ik het volgende boek, word ik er hartstikke depressief van, denk: dat kan ik toch niet maken in de zomer… Luchtigheid, dat is wat we, wat ze willen. Begin halfslachtig aan een artikel – hè bah nee, dit wordt niks. De zinnen lijken los zand, of de cohesie ertussen is zo groot dat het hele artikel als stroop in elkaar zakt.

Als je niets zinnigs kunt schrijven, kun je wachten, wachten, wachten op inspiratie. Ik kan wachten tot de zomerzotheid vanzelf overgaat in de herfstmelancholie die verglijdt in de winterdepressie die vanzelf weer een voorjaarsmoeheid voortbrengt waarna het weer lichtzinnig in de kop wordt, de zomerzotheid… Dat gaat dus niet opschieten. Wachten helpt niet. Ik kwam dit citaat tegen, van Philip Pullman:

“Writer’s block is a condition that affects amateurs and people who aren’t serious about writing. So is the opposite, namely inspiration, which amateurs are also very fond of. Putting it another way: a professional writer is someone who writes just as well when they’re not inspired as when they are.”*

Dit geldt natuurlijk voor alle gebieden van het leven, niet alleen voor schrijven. We kunnen wachten tot we zin krijgen om iets te doen – of we doen het gewoon, zin of geen zin. Zeiden onze ouders al niet tegen ons: ‘als je geen zin hebt, maak je maar zin!’ Kortom: voor mij zit er maar één ding op – schrijven zal ik, de muze leest mee en zal me op gezette tijden wel weer bij de hand nemen. De inspiratie volgt op het zwoegen (meestal niet andersom), maar de inspiratie komt, komt altijd!

*) Een schrijfblokkade treft amateurs en mensen die niet serieus met schrijven bezig zijn. Zo is het tegenovergestelde, te weten inspiratie, ook iets waar amateurs gek op zijn. Om het met andere woorden te zeggen: een professionele schrijver is iemand die onder alle omstandigheden schrijft, of hij nou geïnspireerd is of niet. (vertaling RdJ)