Dagen in de geschiedenis van stilte is een psychologische roman. Het is een heel introspectief boek, waarin Eva, een oudere vrouw, terugblikt op haar leven en dat van haar man Simon en waarin zij hun keuze om veel te verzwijgen voor hun kinderen tegen het licht houdt. De roman cirkelt om de vraag wat beter is: zwijgen over een belastend verleden of erover praten?
Er wordt heel wat af gezwegen: Eva verzwijgt het bestaan van haar zoon tegenover Simon en later tegenover haar kinderen. Simon verzwijgt zijn Joodse wortels en oorlogstrauma.
Sinds een tijd is Simon vervallen in stilzwijgen. Een paar dagen in de week brengt Eva hem naar een dagbesteding. Hun drie dochters dringen erop aan dat Eva Simon laat opnemen in een verzorgingshuis. Eva denkt veel terug aan haar leven. Zij ziet al reflecterend meer en meer onder ogen dat zij degene was die Simon steeds weer tot zwijgen overhaalde en begint te betwijfelen of dat de juiste keuze was.
Simon bezoekt als kind een keer een kerk en is daarvan onder de indruk. Samen met Eva komt hij ook in de kerk als hij bijna niets meer zegt. Dan komt hetzelfde woord in hem op als wanneer hij vertelt over zijn jeugdervaring in de kerk: schitterend. Ook Eva komt graag in de kerk en spreekt regelmatig met de dominee. Dit motief hangt samen met dat van schuld. Eva zegt: “Misschien laat je je schuldgevoel in de kerk achter, omdat je niet weet wat je er anders mee moet. Omdat je op zoek bent naar een plek waar er belang wordt gehecht aan wat je te zeggen hebt.”
De titel Dagen in de geschiedenis van de stilte sluit nauw aan bij de thematiek van het (ver)zwijgen. Het verwoordt dat er al lange tijd sprake is van stilte, wat opgaat voor Eva en Simon. Hoe ouder ze worden hoe meer stilte, het verzwijgen allesoverheersend en problematisch wordt. In de recensie op Vrouwenbibliotheek.nl schrijft Vera Berendsen: “Het verhaal begint als een thriller. Er zijn dingen gebeurd en je mag als lezer niet gelijk weten wat precies. Mij irriteert dat. Pas verder lezend kom je erachter dat dit stijlmiddel heel goed het karakter van hoofdpersoon Eva weergeeft.”
De roman getuigt op een uiterst intieme manier van trieste gebeurtenissen die des te beklemmender uitpakken naarmate er niet over kan of mag gesproken worden. Een bijzonder boek geschreven door de Noorse Merethe Lindstrøm. Jammer dat er van haar andere boeken geen Nederlandse vertaling beschikbaar is.
Merethe Lindstrøm, Dagen in de geschiedenis van de stilte, vertaald door Sofie Maertens en Michiel Vanhee
Zaandam: Oevers, 2023
ISBN 978 94 932 9034 1 (paperback) | € 22,50
ISBN 978 94 932 9044 0 (e-book) | € 12,50
