Reinder de Jager
Het is zelden dat ik een boek binnen enkele dagen uitlees. Daarvoor maak ik me te druk om andere dingen, planten moeten water, de kerk aangeveegd – altijd is er wel iets, een excuus waardoor je een boek terzijde legt. De ware reden is, dat ik dat ook nodig heb om de beelden die ik erbij krijg te verwerken.
Maar nu heb ik me die tijd niet gegund. Daarom blijf ik ook in een soort verwarring achter – zoveel sfeer, zoveel gelijkenissen. Al die beeldspraak en sfeerbeschrijving van zo’n veenplas in Noord-Holland zouden je makkelijk weg kunnen laten dromen, ware het niet dat het plot me door het boek heen sleurde. Wat is er werkelijk gebeurd… Van dat plot mag ik niets prijsgeven, maar ik verzeker u: het doet niet onder voor een goede thriller. Het zou mij helemaal niet verbazen als dit oer-Hollandse verhaal verfilmd gaat worden.
We volgen in verschillende delen steeds het verhaal vanuit een andere persoon. Eerst het verhaal van Nathan, de jongen die dichter wil worden en invallen noteert in zijn opschrijfboekje. Zijn verbeelding zet het verhaal in gang, over dat wilgeneiland in die zwarte, diepe poel. Hij woont samen met zijn moeder en vader aan de dijk van die poel – waar dat eiland ligt. Daar ligt een verwaarloosde woonboot waar ooit Aalt gewoond heeft, een kunstenaar en aan het eind van zijn leven steeds meer een zonderling, een kluizenaar. Men zegt dat hij in die poel dood gevonden is. Of is het verhaal anders?
Ik herkende mij in die dromerige, maar ook nieuwsgierige jongen van dertien jaar. Ze verhuisden zeer tegen de zin van de moeder in naar deze plek, omdat vader specialist is in watermanagement en een boodschap uit te dragen heeft. Zijn naam is Johan(nes), en ik kom terug op de namen in het boek… Het dorp zit helemaal niet te wachten op die stadse import, en na wat pesterijen denkt Johan dat te kunnen oplossen door op zaterdag een klachtenloket te openen op de dijk – een tafel met een bord erbij waarachter hij gaat zitten. Je ziet het voor je: iemand die buiten elke realiteit staat.
De buurman, Thom, een acteur die in Jesus Christ in allerlei steden Jezus speelt, wordt steevast in het dorp ook zo aangesproken. Hij redt Nathan ook twee keer – maar ja, Jezus kan je niet blijven redden.
Het tweede deel is het verhaal van Aalt, die kluizenaar. We volgen hem, klusjesman ook, die observeert, dingen weet, maar zich niet met mensen bemoeit. Hij onderhoudt ook het klokwerk van de kerk. Daar staat de tijd op een gegeven moment stil.
Het derde deel is vanuit Thom, Jezus, geschreven, die inmiddels taxichauffeur is geworden in de stad. Hij is op de poel-dijk verliefd geworden op de moeder van Nathan, Lena, ook wel Magda genoemd. Die namen: niet voor niks zo uit de Bijbel genomen – een beetje gelovige kan daar wel zijn ideeën bij krijgen.
Die bijbelse symboliek zit er wel in, maar ligt er niet duimendik bovenop. Net genoeg om mij, als iemand die is grootgebracht met bijbelse verhalen, associaties te laten krijgen. Dat ook een meisje genaamd Maria een hoofdrol speelt, mag geen toeval heten…
Maar lees dit boek in één adem uit: sfeer, een lichte zweem van humor, een plot dat je niet kunt verzinnen… Echt een aanrader!
Gerwin van der Werf, Wilgeneiland
Amsterdam: Atlas Contact, 2024
ISBN 978 90 254 7767 7 | € 17,50 | 320 pagina’s
E-book: ISBN 978 90 254 7636 6 | € 6,99
